Open Joodse Huizen 2014

In het najaar van 2013 begon ik als stagiaire programmering bij het project Open Joodse Huizen. Samen met de werkgroep stelden we het programma van dit jaarlijks terugkerende herdenkingsproject samen. Bedenker en initiatiefnemer Denise Citroen schreef een artikel over mijn onderzoek naar het voormalige woonhuis van violist Paul Godwin.

Op zoek naar Paul Godwins Stradivarius

Door: Denise Citroen
April 2014

Annemiek Lely was nog maar net actief betrokken bij de werkgroep Open Joodse Huizen Amsterdam, toen ze bij toeval in de trein een flard van een gesprek tussen twee vrouwen opving. Ze hoorde een van de vrouwen vertellen dat een joodse violist zijn Stradivarius bij haar ouders in bewaring had willen geven en dat zij niet wist of hij de oorlog had overleefd en waar de viool was gebleven.Na een korte aarzeling besloot Annemiek zich in het gesprek te mengen. De vrouwen reageerden verrast. Een van hen, Olga Kraan, vertelde vervolgens dat zij tijdens de Tweede Wereldoorlog met haar ouders in de Tweede Helmersstraat 12 woonde. Hun joodse buurman wilde zijn viool bij hen in bewaring geven. Haar ouders hadden dit om voor Olga onbekende redenen geweigerd. Later kwam zij er achter dat de buurman Paul Godwin was; een beroemde violist die op een Stradivarius speelde.

Ernestine Brikkenaar; Paul Godwins biografe
Dit kleine beetje informatie zette Annemiek aan een speurtocht naar de violist en zijn instrument te beginnen. In eerste instantie kon ze maar weinig over hem vinden. Door te mailen en te bellen met kenners van de muziekwereld, kwam ze in contact met Ernestine Brikkenaar die bezig was met een biografie van Paul Godwin. Desgevraagd wilde Ernestine graag haar kennis over Paul Godwin tijdens Open Joodse Huizen met bezoekers delen, ook omdat zij hoopte zo zelf meer over Paul Godwin te weten te komen.

Hotel Jupiter; Paul Godwins oude huis
Annemiek kwam er achter dat Paul bij haar om de hoek had gewoond, op de plek waar nu Hotel Jupiter zit. Ook het voormalige huis van Olga Kraan maakt deel uit van dit hotel. Na het aanhoren van Annemiek haar verhaal stelde de eigenaar zonder enige aarzeling zijn ontbijtzaal ter beschikking voor een Open Joodse Huizen bijeenkomst. Tijdens die bijeenkomst haalde Olga Kraan herinneringen op en ging Ernestine Brikkenaar met Annemiek Lely in gesprek over de speurtocht naar het leven van Paul Godwin en zijn Stradivarius.

Korte schets van Paul Godwin
Violist Paul Godwin, artiestennaam van Pinchas Goldfein, vluchtte vanuit Polen via Duitsland naar Nederland voor de nazi’s. Hij was voor de oorlog tamelijk bekend in Duitsland. Door zijn huwelijk met een niet-joodse vrouw heeft Paul de oorlog weten te overleven. Over zijn oorlogsperiode is nog weinig bekend. Na de oorlog heeft Godwin nog vele jaren voor de VARA gewerkt als musicus. Hij heeft tot in de jaren 50 in de Tweede Helmersstraat gewoond. De laatste jaren verbleef Godwin in het Rosa Spierhuis in Laren waar hij in 1982 overleed.